ΣΜΥΡΝΗ η πιό κοσμοπολίτικη πόλη της μεσογείου

H Σμύρνη αποτελείτο από την Άνω Πόλη ή Πάνω Μαχαλά και την Κάτω Πόλη η οποία περιλάμβανε ολόκληρη την περιόχη από το Διοικητήριο (Κονάκι) και την τουρκική αγορά (Τσαρσί) μέχρι τη θέση Πούντα,τη βορειοανατολική δηλαδή γωνιά της Προκυμαίας, η οποία έφτανε μέχρι το σιδηροδρομικό σταθμό του Αιδινίου.Η πόλη εκτεινόταν,μέσω του προαστίου Νταραγάτσι,μέχρι τις εκβολές του Μέλητος ποταμού.Η Άνω Πόλη πριν από την καταστροφή αντιπροσώπευε την τούρκικη συνοικία,με αρκετούς Ισραηλίτες και λίγους Έλληνες. Η Κάτω Πόλη ήταν καθαρά χριστιανική και κατοικείτο κυρίως απο Έλληνες. Στη Σμύρνη κατοικούσαν και ευρωπαίοι που ήταν ως επί το πλείστον Γάλλοι και Ιταλοί,οι γερμανόγλωσσοι είναι μαλλον Ελβετοί,περίπου 100 άτομα.Οι Γάλλοι διακρίνοναι στην κοινωνική ζωή,την λογοτεχνία,ενώ η γλώσσα τους έχει πάντοτε τη πρώτη θέση. Έπειτα έρχεται η αγγλική.Οι Έλληνες έχουν στα χέρια τους το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου,καθώς και τις αριστοκρατικότερες συνοικίες της πόλης,ενώ οι Αρμένιοι αναπτύσσουν με το έμφυτο ταλέντο τους για οικονομικές επιχειρήσεις,αφήνοντας στους εβραίουςτις περισσότερες φορές μόνο τα ψίχουλα. Το κλιμα της περιοχής είναι μεσογειακό και βρέχει συχνότατα ως εκ τούτου,υπάρχει πλούσια βλάστηση και μεγάλη παραγωγή φυτικών προιόντων.  Η Σμύρνη λόγω της γεωγραφικής της θέσης,της επικοινωνίας της με την ευρώπη και του υπο ανάπτυξη συγκοινωνιακού της δικτύου,άκμασε από την αρχή ως εμπορική πόλη που διακπεραίνωνε το μεγαλυτερο μέρος του εισαγωγικού  και εξαγωγικού εμπορίου της Μικράς Ασίας,ενώ ήταν ελάχιστα τα προιόντα εκείναπου έφευγαν απο τα λιμάνια του Εύξεινου Πόντου και της Μεσογείου.Τα κυριότερα εξαγόγενα προιόντα της ήταν σταφίδες,τα σύκα,τα βελανίδια,το κριθάρι,το λάδι,το σουσάμι,η γλυκορρίζα,τα δέρματα και τα μεταλλεύματα χρωμίου,μαγνησίου και άλλων ορυκτών,και τέλος τα περίφημα ανατολίτικα χαλιά της. Από το εξωτερικό εισήγαγε κυρίως υφάσματα και όλα τα βιομηχανικά είδη,εφόσον η Μικρά Ασία,αν και πλούσια σε πρώτες ύλες,υστερούσε σε βιομηχανία. Η πόλη αναπτύχθηκε ιδιαίτερα με την κατασκευή του λιμανιού και της προκυμαίας της,καθώς και με τη διευθέτησητης κοίτης του ποταμου Έρμου.Από τα μέσα τουλάχιστον του 19ου αιώνα το εμπόριο βρισκόταν κυρίως σε ελληνικά χέρια,διότι με την συνθήκη της Κάνλιτζας (1855) και τη χορήγηση στο Ελληνικό βασίλειο της ρήτρας του πλέον ευνοούμενου κράτους αναπτύχθηκαν οι σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Μικρά Ασία,και Έλληνες απο την Πελοπόννησο,τις κυκλάδες,αλλά και από υπόδουλες περιοχές από τα νησιά του αιγαίου,κατά κύριο λόγο,εξαιτίας της μικρής απόστασης,αλλά και από τη θεσσαλονίκη και την ήπειρο ήρθαν να εγκατασταθούν στη Μικρά Ασία και κυρίως στη Σμύρνη.   Στο λιμάνι της Σμύρνης κατάπλεαν ιστιοφόρα και ατμόπλοια,επικρατούσα σημαία προτίστως ήταν η ελληνική και στη συνέχεια η αγγλική,η γερμανική,και η γαλλική.Είναι ενδεικτικό ότι το έτος 1881 ήρθαν στη Σμύρνη 146 ελληνικά εστιοφόρα,186 τούρκικα,ανάμεσα τους 6 με σημαία της σάμου και ίσως ένας σημαντικός αριθμός ''ραγιάδικα'',και 31 αγγλικά,16 ιταλικά,12 αυστριακά,1 γεμανικό,6 ρώσικα.Αντίθετα,ανάμεσα στα ατμόπλοια που ήρθαν στο λιμάνι της Σμύρνης τον ίδιο χρόνο ήταν 19 ελληνικά,34 τούρκικα,και 228 αγγλικα,67 ιταλικά,160 αυστριακά,1 γερμανικό,105 ρώσικα,και 157 γαλλικά.Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι ήρθαν ακόμη τον ίδιο χρόνο 2.350 μικρά πλοία,κάτω των 30 τόνων,που έφεραν ελληνικηη τουρκικη σημαία.Πολλές,μάλιστα,ναυτιλιακές εταιρίες είχαν την έδρα τους στη Σμύρνη.Οι Σμυρνιοί,πολυ φιλόξενοι άνθρωποι,είχαν να επιδείξουν κοινωνική ζωή έντονη που δέν περνούσε απαρατήρητη απο κανέναν περιηγητή,ταξιδιώτη ή προξενικό υπάλληλο,αφού και οι ίδιοι σύχναζαν,ως το 1868,στίς θεατρικές παραστάσεις στο καφενείο <<Κιβωτός>> ή στο μεγάλο θέατρο της συνοικίας του Φασούλα,ως το 1884,ή στις δεξιώσεις που συχνά δίνοταν στην πλέον αριστοκρατική συνοικία της Σμύρνης,την συνοικία του Αγίου Δημητρίου,όπου κατοικούσαν οι πλουσιότεροι Έλληνες.Άλλη σημαντική συνοικία ήταν ο Φραγκομαχαλάς,γνωστή και ως ευρωπαική οδός με τα ωραιότατα εμπορικά καταστήματα,τα καταστήματα νεωτερισμών,επίσημη τούρκικη ονομασία της οπίας ήταν Σουλτενιέ σοκάκ.  Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πλείστα όσα θετικά και κολακεύτικα για την σπουδαιότητα της Σμύρνης,προτιμάμε όμως να επαναλάβουμε πως λίγε είναι οι περιοχές στον κόσμο οπου τόση πολλή ιστορία έχει συμπιεστεί σε τόσο μικρό χώρο.Ούτε υπάρχουν πολλές περιοχές στις οποίες οι μεγάλες ιστορικές φάσεις να έχουν παρουσιασει τόσο διαρκή χαρακτήρα. πηγη ΣΜΥΡΝΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ενα πραγματικά καταπληκτικό βιβλίο.